Wij zijn intelligente dieren en gedragen ons als beesten.

 

Gisteren zag ik de prachtige documentaire “Human” van Yann Arthus-Bertrand. Vooral de witten, de zwarten, de moslims, de christenen, de mormonen, de Joden, de republikeinen, de democraten, de extremisten, de egoïsten, haatzaaiers, racisten en de onverdraagzamen moeten dit document zien. Kortom, ik raad deze film iedereen aan. Maar ik raad jullie vooral aan te luisteren naar de verhalen van gewone mensen over de liefde, de dood, de armoede en hun angsten. Diep onder de indruk was ik.

Ik speel al langer met de gedachten om een column te wijden over de wijze waarop wij momenteel met elkaar omgaan. Op Twitter lees ik de een na de andere meest vreselijke quote. De media probeert ons bang te maken en wij schijnen te vergeten te zijn, dat wij hier in het westen gezegend zijn met onze rijkdom. het zogenaamde Westen wordt gedreven door geld, consumptiezucht, macht en onverdraagzaamheid. Wij bemoeien ons met alles en iedereen en dwingen landen op hun knieën, zodat wij heer en meester kunnen blijven.

Hoezo iedere natie soeverein? Wat eerlijke marktprijzen? Ja, het Westen heeft – veelal over de ruggen van – zich meer kunnen ontwikkelen, oké, het Westen heeft haar zaakjes wellicht vaker beter voor elkaar, maar betekent dat dan dat wij beter zijn dan de ander? In plaats dat de verbinding wordt gezocht, lopen wij achter populisten aan, die maar één doel hebben: verdeel-en-heers. Ik de krenten, zij de kruimels. Economisch geluk gaat vóór vrede en verdraagzaamheid. En het merendeel ondergaat dit alles lijdzaam omdat ons gewoonweg niet anders is geleerd. Ook al wil ik het wel, ik heb geen oplossing voor alle wereldproblemen. Zolang geld de drijfveer is zullen regeringen, wapenhandelaren en machtswellustelingen de dienst uitmaken. Mensen zullen uitgebuit, onderdrukt en vluchteling blijven.

Stel je een 3e wereldoorlog voor. Europa aangevallen en Nederland gebukt onder zware bombardementen. Mensen rennen hun huizen uit. Kinderen raken hun ouders kwijt. Brandhaarden, verkrachtingen en plunderingen. Er is nog maar één uitweg: vluchten naar een veilige plek. Met gespaard, of geleend geleend geld stappen wij in gammele bootjes op weg naar een veilig heenkomen. De ontberingen die ons op zee treffen zijn niets vergeleken met leven met de angst gedood te worden door de vijand. Aan de andere kant hopen wij opgevangen en geholpen te worden. Deels lukt dat, maar ook voelen wij minzame blikken omdat wij er anders uitzien, ons anders gedragen, of niet in hun god geloven. Wij proberen ons ergens te vestigen, een inkomen te vergaren en opnieuw onderdeel uit te maken van een gemeenschap. Wij moeten die nieuwe omgeving leren kennen, ons aanpassen en proberen ruimte te creëren om ons eigen ding weer te kunnen doen. Voortdurend zijn wij op onze hoede, we worden door sommigen bekeken en bespot. Anderen reiken ons de helpende hand, maar worden beschimpt om hun humaniteit.

Gelukkig is het nog niet zo ver …

De samenleving, dat zijn wij. Ik streef en verlang naar een maatschappij waarbij wij elkaar open tegemoet treden. Willen leren van elkaar en mensen niet afrekenen op hoe zij eruit zien, waarin zij geloven, of van wie zij houden. Maar wel op de wijze waarop zij zich gedragen. Een katholiek is niet beter dan een Jood, moslim, of atheïst. Zij allen geloven diep in iets, maar dan anders. Of je nu wit, zwart, rood, of geel bent, je bent niet beter of minder dan die ander. Je ziet er alleen anders uit, maar blijft onderdeel van hetzelfde ras. Homo, hetero of transgender? Jullie hebben meer gemeen met elkaar dan je beseft. Namelijk je menselijke ras en allemaal op zoek naar liefde en geluk.

Het maakt niet uit welke politieke kleur je hebt, je hebt gewoon een andere – en niet betere – kijk op hoe een samenleving eruit moet zien. Vergelijk het met muzikale voorkeuren, of hobby’s. Menig goede vriendschap is mogelijk, ondanks die verschillen.

Is het een utopie? Wellicht. Maar wij laten ons toch niet onze levensvreugde afpakken door die ellendelingen. Wij zijn toch met meer en op weg naar geluk. Eén ras, één doel. Want wat uit deze prachtige documentaire wel bleek is dat ieder mens gewoonweg rustig zijn leven wilde leiden. En dat willen wij toch allemaal?